خلاصه
مهندسی از آغاز خود در گذشته های دور از کارهای ابتدایی و ساده به سیستم هایی که هر روز پیچیده تر می شود سوق یافته است. سدسازی کهن یک هنر اولیه و آزمایشی منتج از تجارب و آزمون های ساده بوده و در طی قرن های متمادی به تدریج با علم تلفیق گردیده است. در تمامی کشورهای جهان تلاش برای حفظ آثار تاریخی از جمله سدها با تلاش برای احیاء و مقاوم سازی آنها صورت می پذیرد. در ایران نیز تلاش هایی جهت مقاوم سازی چند سد تاریخی صورت گرفته است.
در راستای این تلاش ها طرح مقاوم سازی سد تاریخی قازلو واقع در شهرستان میانه که یکی از سدهای تاریخی شناخته شده در سطح کشور و خاورمیانه می باشد در سازمان آب منطقه ای استان آذربایجان شرقی تحت عنوان مطالعات جامع مقاوم سازی، احیا و مرمت سد تاریخی قازلو ارائه گردیده است. جهت مقام سازی این سد تاریخی ابتدا وضعیت موجود سد مورد بررسی قرار گرفت. سپس مطالعاتی جامع در زمینه توپوگرافی مخزن و بدنه سد، مصالح بدنه سد، هیدرولوژی، هیدروژئولوژی، اقلیم شناسی و زمین شناسی منطقه انجام گرفت. با توجه به اطلاعات جمع آوری شده، زمینه جهت آغاز مطالعات احیا و مقاوم سازی این سد تاریخی فراهم گردید. با توجه به ظرفیت های موجود سازه طرح احیا در 4 بخش برای قسمت های مختلف سد تحت عناوین، مقاوم سازی بدنه سد، بازسازی سرریز سد، آب بندی مخزن و بدنه سد و رسوب برداری از مخزن سد ارائه گردید. جهت مقاوم سازی بدنه سد از سیستم CAM اصلاح شده استفاده گردیده است. مدلسازی بدنه سد در نرم افزار المان محدود SAP 2000 صورت پذیرفته است.
نتایج بدست آمده از طرح مقاوم سازی بیان گر مطلوب بودن روش فوق جهت مقاوم سازی سد تاریخی قازلو می باشد. لازم به ذکر است با توجه به هزینه بر بودن برخی از آزمایشات پارامترهای در نظر گرفته شده برای مدلسازی بدنه و سایر اجزای سد با فرض های اولیه صورت گرفته است. با انجام آزمایش های دقیق و افزایش دقت مدلسازی عددی شرایط برای شروع فاز دوم مطالعات و به تبع آن آغاز اجرای طرح مقاوم سازی و احیا سد تاریخی قازلو فراهم خواهد گردید. با توجه به مطالعات قبلی صورت پذیرفته در مورد احیای سد های بنایی، می توان اذعان نمودکه روش جدید ارائه شده برای مقاوم سازی سد قازلو دارای نوآوری می باشد.
