وزنه های تعادل آسانسور
آسانسورها یکی از ابزارهای حمل‌ونقل عمومی در ساختمان‌ها هستند که برای انتقال افراد و بارها از طبقه به طبقه دیگر استفاده می‌شوند.استفاده از آسانسور به دلیل سهولت و سرعت حرکت و همچنین کاهش خستگی و زمان صرف شده در پله‌ها، بسیار مفید است. این وسیله از زمان‌های قدیم مورداستفاده قرار می‌گرفته و باگذشت زمان بهبود یافته است. وزنه تعادل نیز یکی از اجزای مهم آسانسور است که به‌منظور تعادل و تعدیل وزن بار در طول حرکت آسانسور استفاده می‌شود. با استفاده از وزنه تعادل، تأثیر وزن بار بر روی آسانسور کاهش می‌یابد و احتمال خرابی و نقصان در سیستم کاهش می‌یابد. این وزنه به‌صورت عمودی در طول آسانسور نصب می‌شود و هنگام حرکت آسانسور، به همراه بار بالا و پایین حرکت می‌کند تا وزن بار را تعدیل کند.
در کل، استفاده از آسانسور و وزنه تعادل در ساختمان‌ها، بهبود امنیت، کاهش خستگی و زمان صرف شده در حرکت، و کاهش خطرات ناشی از خرابی سیستم‌ها را به دنبال دارد. این وسیله در ساختمان‌های بلند و پرجمعیت بسیار مفید است و بهبود امکانات حمل‌ونقل در ساختمان‌ها را فراهم می‌کند. همچنین، استفاده از آسانسور برای افراد با معلولیت یا سالمندان که نمی‌توانند از پله‌ها استفاده کنند، بسیار مهم است. در این مقاله مختصرا به نحوه ی پیدایش آسانسور، وزنه‌های تعادل و مواد تشکیل دهنده ی آنها پرداخته شده است.
بررسی تاریخچه ی آسانسور
اگر بخواهیم به صورت اجمالی تاریخچه آسانسور را از ابتدا تا امروز تعریف کنیم، باید بگوییم که تاریخچه آسانسور به چند صد سال قبل از آغاز میلاد مسیح بازمی‌گردد. آسانسورها ابتدا با نام «بالابر» در بین مردم شناخته می‌شدند. این بالابرها از طریق نیروی حیوانات، انسان (نیروی دست) یا گاهی اوقات از طریق سازوکارهای هدایت آب حرکت می‌کردند. استفاده از مدل آبی آسانسور، در اوایل قرن سوم میلادی شروع شد. به بیان دقیق‌تر، ویتروس، معمار رومی، نام وسیله‌ای را در سال ۲۳۶ قبل از میلاد مسیح در گزارش خود ثبت کرد که توانایی جابهجایی اجسام سنگین را داشت. وی در تکمیل گزارش خود، بیان می‌کند که این وسیله از طریق قرقره، بار و اجسام را نیز جا‌به‌جا می‌کند. کمی دورتر از روم باستان، مصری‌ها جهت ساخت هرم‌ها از بالابر استفاده می‌کردند. گویا براساس گزارش‌های ویتروس، ارشمیدس نخستین بالابر را اختراع کرده است که قادر بوده تعداد محدودی از افراد را نیز حمل کند.
تاریخچه آسانسور بسیار طولانی و پراکنده است و شما تنها با تکیه بر یک مقاله یا گزارش، نمی‌توانید به طور کامل از اختراع اولین آسانسور، اطلاعاتی موثق به دست بیاورید. به عنوان مثال، در سال ۱۰۰۰ میلادی، المرادی در کتاب اسرار خود به دستگاهی اشاره می‌کند که عملکردی شبیه بالابر دارد و نیروی دشمن از آن برای حمل سلاح جنگی جهت تخریب قلعه‌های حکومت اسلامی استفاده می‌کرده است. پادشاه لوئی شانزدهم دستور ساخت بالابری جهت جابهجایی افراد صادر کرد که بعدها این بالابر با نام «صندلی پرنده» در قرن هجدهم میلادی شناخته شد. با گذشت زمان و پیشرفت فناوری، انسان بالاخره توانست در سال ۱۷۹۳، نخستین آسانسور مجهز به فنر و پیچ را بسازد. این آسانسور توسط ایوان کولیبین ساخته و در کاخ زمستان نصب شد. ساخت این آسانسور، گام بلندی در تولید آسانسورهای امروزی تلقی می‌شود. بسیاری از افراد طرح آسانسور مذکور را نقطه آغازین تولید آسانسورهای امروزی می‌دانند. در دوره صنعتی، آسانسورهای مجهز به نیروی بخار به تولید انبوه رسیدند، زیرا این آسانسورها، قابلیت حمل حجم زیادی از کالاها به معادن و کارخانه‌ها را داشتند. سپس برتون و هومر، بالابری پیشرفته در شهر لندن احداث کردند که به مرور زمان به یک جاذبه گردشگری تبدیل شد. مهم‌ترین مقطع اختراع آسانسور مدرن به اواسط قرن نوزدهم برمی‌گردد که فردی در آمریکا توانست بی‌خطرترین و امن‌ترین آسانسور را تولید کند.
انواع وزنه های تعادل آسانسور
یکی از عوامل مهم در عملکرد صحیح و ایمنی آسانسور، استفاده از وزنه‌های تعادل مناسب است. وزنه‌های تعادل در آسانسورها برای حفظ تعادل و کنترل حرکت آسانسور استفاده می شوند. هدف استفاده از وزنه‌های تعادل، جبران تغییرات وزنی بار مسافران و بارها در طول حرکت آسانسور است.
وزنه‌های تعادل معمولاً به عنوان یک سیستم مکانیکی عمل می کنند که با تغییرات وزنی بار، به طور خودکار و با استفاده از سیستم کابلها، تغییرات وزنی را جبران می کنند. انواع وزنه‌های تعادل ممکن است با توجه به نوع آسانسور و نیازهای ساختمان متفاوت باشند. برخی از انواع وزنه‌های تعادل براساس سیستم توزین عبارتند از:
- وزنه های تعادل سنتی: این نوع وزنه‌ها از بلوک‌های فلزی ساخته شده اند که به کابلها متصل می شوند. آنها معمولاً در یک چاه وزنه قرار دارند و با استفاده از سیستم کابلها به آسانسور متصل می شوند.
- وزنه های تعادل هیدرولیک: این نوع وزنه‌ها از آب یا روغن به عنوان ماده تعادل استفاده می کنند. آنها شامل یک مخزن با قدرت بالا و یک سیستم کنترل برای تنظیم حجم مایع درون مخزن هستند.
- وزنه های تعادل الکترونیکی: این نوع وزنه‌ها از سیستم‌های الکترونیکی برای تعادل و کنترل حرکت آسانسور استفاده می کنند. آنها شامل سنسورها و مدارهای الکترونیکی هستند که به طور خودکار تغییرات وزنی را تشخیص می دهند و سیستم کابلها را برای جبران تغییرات وزنی کنترل می کنند.
- وزنه‌های تعادلی با سیستم تسطیح: در سیستم تسطیح، وزنه‌ها با استفاده از یک سیستم اندازه‌گیری و تسطیح تولید می‌شوند. در این سیستم، وزنه‌ها به طور خودکار تسطیح می‌شوند و در حفظ تعادل آسانسور کمک می‌کنند.
وزنه‌های تعادلی با سیستم قفل کردن: در سیستم قفل کردن، وزنه‌ها با استفاده از یک مکانیزم قفل کردن تولید می‌شوند. در این سیستم، وزنه‌ها با استفاده از یک مکانیزم قفل کردن قفل می‌شوند و تا زمانی که آسانسور به صورت کامل متوقف شود، قفل شده باقی می‌مانند.
همچنین وزنه‌های تعادل آسانسور بر اساس جنس مواد تشکیل دهنده انواع مختلفی دارند که در زیر به چند مورد از آنها اشاره میگردد.
- وزنه‌ی بتنی: وزنه‌های تعادل بتنی برای آسانسورها اجزای مهم و جذابی هستند. این وزنه‌ها برای حفظ تعادل آسانسور در حین حرکت استفاده می‌شوند. وزنه‌های تعادل بتنی اصولاً از بلوک‌های بتنی ساخته می‌شوند که به طور معمول در چاهی در طبقه پایین آسانسور قرار می‌گیرند. علاوه بر کمک به تعادل آسانسور، وزنه‌های تعادل بتنی نقش مهمی در کاهش نیروهای اعمال شده بر سیستم آسانسور ایفا می‌کنند. این وزنه‌ها با تعادل دقیق وزن آسانسور، کمک به جلوگیری از نیروهای بیش از حد بر روی اجزا و سیستم‌های آسانسور می‌کنند و در نتیجه عمر طولانی‌تری برای آسانسور فراهم می‌کنند. وزنه‌های تعادل بتنی در دو نوع مختلف وزنه‌ی بتنی با روکش پلاستیکی و وزنه‌ی بتنی با روکش ورق گالوانیزه تولید می‌شوند. وزنه‌های تعادل بتنی، از نظر ابعاد نیز دارای انواع مختلفی همچون: ۵۷، ۶۷، ۷۷، ۸۷، ۹۷، ۱۰۷ هستند. هر یک از این ابعاد، طبق نوع قاب وزنه، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
وزنه‌ی تعادل بتنی با روکش گالوانیزه: در تولید این نوع وزنه ها ابتدا ورقهای فلزی برش خورده و پس از جوش و شکل دهی اولیه، معمولا با باریت و یا بتن پر می‌شوند.
وزنه‌ی تعادل بتنی با روکش پلاستیکی:
وزنه پلاستیکی که نام دیگر آن وزنه بتنی آسانسور است. علت این نام گذاری بخاطر پوشش پلاستیکی است که بتن داخل آن را کاور کرده است.
- وزنه‌ی سربی: نوع دوم وزنه تعادل، نوع سربی آن است که چگالی آن نسبت به سایر وزنه‌ها خیلی بیشتر است. این وزنه نیز همانند وزنه بتنی دارای ابعاد مختلفی است و افراد می‌توانند براساس نیاز خود آن را در ابعاد مختلف سفارش دهند. هر وزنه تعادلی آسانسور دارای یکسری مزایا و معایب می‌باشد. که معمولاً با توجه به نیاز می‌توان مناسب‌ترین گزینه را انتخاب کرد. از جمله مهم‌ترین مزایای وزنه سربی طول عمر بالای آن می‌باشد. زیرا در طول زمان، فرسودگی کمی دارد. معایب این نوع وزنه‌ها، وزن سنگین آن می‌باشد که هنگام جابجایی بصورت دستی کارگران را دچار مشکل می‌کند.
- وزنه‌ی چدنی: نوع سوم وزنه تعادل، وزنه چدنی است که قیمت آن نسبت به وزنه بتنی خیلی بیشتر است. این وزنه، زمانی که افراد برای فضایی با چاهک کم، به یک وزنه باریک با وزن سنگینی نیاز داشته باشند، بسیار مناسب است. این وزنه نیز همانند سایر آنها، دارای ابعاد مختلفی است که طبق نیاز افراد تولید می‌شود. یکی از مقاوم‌ترین وزنه‌های تعادلی آسانسور، وزنه‌های تعادل چدنی هستند که همانند وزنه‌های سربی دارای طول عمر بسیار بالای می‌باشند. زیرا در طول زمان خیلی کم فرسوده می‌شود و برای ساختمان‌های بلند و برج‌ها از این وزنه‌ها استفاده می‌کنند تا نیازی به تعویض مکرر آنها نباشد. از جمله معایب این نوع وزنه‌ها، وزن سنگین آن می‌باشد که هنگام ساخت آن فشار زیادی روی تولید کننده وارد می‌شود. زیرا این وزنه‌ها باید بصورت دستی جابجا شوند و نمی‌توان آنرا جابجا کرد. اگر که به دنبال وزنه تعادلی با طول عمر بالا می‌باشید حتماً از این نوع وزنه‌ها استفاده کنید.
 |
| الف) قالب وزنه‌های چدنی، ب) تصویر وزنه‌ی چدنی |
- وزنه ی فلزی: در فرآیند تولید وزنه های تعادل فلزی مواد اولیه پس از برش و تراش به ابعاد مورد نیاز تبدیل شده و در قالب‌های مخصوص با استفاده از فشار و حرارت فرم‌دهی می‌شوند، سپس عملیات پس‌پردازش از جمله تمیزکاری، حذف آلودگی ها و رنگ آمیزی انجام می‌گیرد. سپس با کمک دستگاه پرس، مواد در کنار هم محکم می‌شوند و دستگاه با کمک یک پیچ، آنها را به هم قفل می‌کند. پس از محکم شدن وزنه‌های فلزی، روکشی فلزی بر روی این قاب فولادی کشیده می‌شود و کنترل کیفیت برای اطمینان از استانداردهای مورد نیاز و بسته‌بندی جهت حفاظت در حمل و نقل، توسط ماشین‌آلات صنعتی و کارکنان ماهر انجام می‌شود تا وزنه های تعادل فلزی با کیفیت بالا تولید شوند.
 |
| وزنه‌های تعادل فلزی تولید شده با ضخامت کمتر از وزنه‌های چدنی و بتنی |
- وزنه ی پلاستیکی و گالوانیزه: در چند سال گذشته، افراد اغلب به دلیل ارزان بودن، از وزنه پلاستیکی برای متعادل سازی آسانسور استفاده می‌کردند. اما، با گذشت زمان، بنا به دلایل مختلفی همچون: استانداردهای جدید، متقاضیان دیگر از این وزنه استفاده نمی‌کنند. امروزه، اغلب از وزنه گالوانیزه به جای وزنه پلاستیکی استفاده می‌شود. این وزنه، ابتدا در یک قاب فولادی قرار می‌گیرد و سپس با کمک یک دستگاه، فیکس شده و پیچ می‌شود. در انتها، روکشی از جنس گالوانیزه بر روی این قاب کشیده می‌شود. وزنه‌های گالوانیزه نیز دارای ابعاد بسیاری هستند که طبق نیاز هر فرد، تولید می‌شوند.
|
||||
| شکل 6: الف) وزنه‌های گالوانیزه، ب) وزنه‌ی پلاستیکی |
بدون دیدگاه